Emanetin Gölgesi: İnsan Olmak ve Taşıdığımız Yük

Emanetin Gölgesi: İnsan Olmak ve Taşıdığımız Yük

İnsan, hayatla yokluk arasındaki ince bir çizgide yürür. Yaşadığımız her an, bir iz bırakma çabasıyla anlam kazanır. Bazen bu iz, bir çiçeği sulamak kadar küçük ve sessiz; bazen de bir toplumu etkileyen büyük bir değişim olabilir. Ama esas mesele, bu etkiyi hangi düşünceyle ortaya koyduğumuzdur. Hangi niyetle iz bırakıyoruz ve bu iz, ardımızdan neyi anlatacak?

Geçtiğimiz günlerde ibadeti hayatının merkezine koymuş ama topluma katkı sağlama kaygısı taşımayan biriyle karşılaştım. Bu, ibadeti küçümsemek anlamına gelmez. Tam tersine, ibadet; Yaradan ile kurulan en yüce bağdır. Ama aklımdan çıkmayan bir soru vardı: Eğer bu kişi bir gün aramızdan ayrılsa, onu kimler fark eder? Daha da önemlisi, insanlık onun yokluğuyla neyi kaybeder?

Peki ya bizim varlığımız, yokluğumuzda neyin eksikliğini hissettirecek?

Dağların Reddi, İnsanın Kabulü: Yüce Bir Emanet

Kur’an-ı Kerim’de, varoluşumuzun temel hakikatini dile getiren bir ayet vardır:
“Biz emaneti göklere, yere ve dağlara teklif ettik de onlar bunu yüklenmekten çekindiler. Onu insan yüklendi. Doğrusu o, çok zalim ve çok cahildir.” (Ahzab 72)

Bu “emanet”, kimi müfessirlere göre aşkı, kimilerine göre sorumluluğu, iradeyi ya da özgürlüğü temsil eder. Ne olursa olsun, bu yük dağların bile geri çevirdiği, fakat insanın kabul ettiği yüce bir sorumluluktur. Yani bizler yalnızca yaşayan varlıklar değil, Allah’ın iradesini taşıyan ve onunla sınanan emanetçileriz. Bu, diğer tüm varlıklardan ayrıldığımız eşsiz bir ayrımdır.

Kibirden Cehalete: “Ben Yaptım” Diyenlerin Yanılgısı

Ne zaman ki insan, bu ilahi tasarrufu kendine mal eder ve “ben yaptım” der, işte o zaman hem kendine zulmeder hem de büyük bir yanılgıya düşer. Çünkü onda bulunan her şey geçicidir; alınmış ve zamanı geldiğinde geri verilecek bir emanettir

Bu düşünceler zihnimde dolaşırken aklıma o meşhur kıssa gelir: Hz. İbrahim’in ateşe atılacağı sırada bir karınca, ağzında küçücük bir su damlasıyla ateşe doğru koşar. Diğer karınca alayla sorar: “Bu bir damla su o koca ateşi söndürecek mi?” Karınca şöyle cevaplar: “Söndürmeyeceğini biliyorum. Ama safım belli olsun…”

İşte mesele budur. Kimseye gücünün ötesi yüklenmez. Her insan, niyeti ve samimiyeti kadar değerlidir. Bazen bir tebessüm, bazen bir söz, bazen de bir damla su; koca bir yükü hafifletebilir. Önemli olan, niyetle ve gayretle safını belli etmektir. Bizim “bir damla suyumuz”, hangi ateşi söndürmeye niyetli?

Sonuç: Emanetin Bilinciyle Özgürleşmek

İnsan, Allah’ın yeryüzündeki temsilcisidir. Ama bu temsil yetkisi, bir sahiplenme değil; bir emanet bilinciyle mümkün olur. Kendimize ait sandığımız her şeyin asıl sahibi Allah’tır. Biz ise sadece bu emanetleri koruyan, taşıyan ve temsil eden hizmetkârlarız.

Her gün kendimize şu soruyu soralım:

“Bugün bu emaneti nasıl taşıdım?”

Sözümde, davranışımda, işimde ve niyetimde O’nun rızası ve izni var mıydı?
Eğer bu soruya gönül rahatlığıyla “evet” diyebiliyorsak, safımız bellidir. Değilse, tövbe ve farkındalıkla yeniden başlamak için hâlâ vaktimiz var. Çünkü her insan, ardında bıraktığı iz kadar yaşar; ve her iz, bir emanetin sessiz şahitliğidir.